Tal van foto’s, filmopnames, een toneelstuk, een carnavalslied, een geschiedenisverhaal en een parkje zijn er al. Het gaat daarbij vooral om hem en minder om haar. Voordat zij geboren werd, was er al sprake van een gearrangeerd huwelijk, alhoewel het geslacht van de boreling nog helemaal niet vast stond. Het had ook nog zomaar weer ‘inne vrungk’ kunnen worden. Dan was er van een trouwerij geen sprake geweest. We hebben het namelijk over de jaren vijftig.
Zij kreeg toch de voorkeur, ze werden man en vrouw, maar het huwelijk werd nooit geconsumeerd. Daarvoor bleef er toch te veel afstand tussen beide echtelieden. Was het spijt, verdriet of voelden ze zich verlaten, toen ze bijna vijftig jaar geleden gewillig een eind aan hun bestaan lieten maken? Hij maakte nog een statement. Het werd uitgelegd als wraak voor zijn vroegtijdig einde. Maar kon het ook een signaal zijn naar ons, de achterblijvers? Wat wilde hij ons dan duidelijk maken?
Misschien hebben we het nu eindelijk begrepen. Nou ja, we, een iemand in ieder geval. Iemand ‘van buiten’, maar wel met vergelijkbare wortels als de onze. Een kind uit een andere mijnstreek: Jean-Michèl Crapanzano. Hij is de bedenker en maker van het kunstwerk ‘de dans van Jan en Lies’.
Er wordt nog gezocht naar een geschikte plek op het voormalig Oranje Nassau I -terrein. Als die is gevonden kan het eerbetoon aan ‘Heerlens’ langsten’ worden geplaatst. Niet alleen zullen Jan en Lies dan weer samen zijn, maar ze reiken samen ook tot grote hoogte en brengen daar licht. Ze kunnen nu eindelijk in elkaars armen rusten en dansen. Dag en nacht. En Heerlen danst mee.
Misschien kunnen ze het symbool worden voor de herrijzenis van onze regio, voor de samenwerking die we (opnieuw) zoeken, de steun die we elkaar geven en voor het positieve levensgevoel dat langzaam weer opborrelt.
Dat laatste was er tijdens ‘Aod op Nuj’ ook alweer even, ondanks de problemen die er zijn. Het lijkt mij daarom een goed idee om Jan en Lies in ieder geval ook op een vasteloavendsliedje te laten dansen. En dus kan ik, in navolging van de pinguïn Squeezy van Toy Story zeggen: ‘I feel swell, in fact I feel a song coming on’ (‘Ik voel me geweldig, ik voel zelfs een liedje opborrelen’). Hieronder volgt een deel van mijn liedjestekst. Aan de muziek wordt op dit moment nog gewerkt.
Wee kint ze noch, wee kint ze noch
Die twieë van de ON ee
Ze riekte hoeëg bis in de loch
Ze stjonge beij enee
Toen zint ze umgevalle
Mer truuk durch d’r Michèl
Noe kinne ze wer karnavalle
Zoegaar danse wie ee sjtèl
Kom dans mer mit, kom dans mer mit
Mit Lies en Lange Jan
Kom dans mer mit, kom dans mer mit,
Zoe lang es ut nog kan
Ik heb al stiekem met ze gedanst. En ik weet dat ze het leuk vonden. En ik ook!
Marcel J.M. Put