top of page
Homepage modder.jpg
Verhalen open boeken_edited_edited_edited.jpg

Heerlense Verhalen

Bij de lange verhalen kom je via 'Lees verder' op een tussenpagina. Daar weer op 'Lees verder' klikken brengt je naar het artikel. Excuses voor dit ongemak. Dit is omdat de eerder gepubliceerde artikelen buiten de website zijn opgeslagen.
Kalender_12_29_1923_Geen_Carnaval_Corona.jpeg

Vasteloaves Virus

Hoe de Heerlense vasteloavend in 1962 ontsnapte aan een virus

DSC_0176.JPG

Een verborgen parel

Is het pand Saroleastraat 33 cultuurhistorisch erfgoed en moet het behouden blijven

1896%20station%20Heerlen_edited_edited_edited.jpg

De dag dat Heerlen 'modern' werd

Verbleekte 'gouden letteren in Heerlens historiebladen'.

‘Erfgoed is wat én wie wij zijn. We moeten dat erfgoed laten zien en erover vertellen. En dat doen we in 2025!’ aldus de webpagina Erfgoedjaar 2025 van de gemeente Heerlen. De gemeente roept ons, inwoners van Heerlen op, ‘de tijdlijnen (van de Heerlense geschiedenis, MP) te laten herbeleven’. De boodschap is: ‘Zonder de lessen uit het verleden is er geen veelbelovende toekomst’.

We moeten dus iets ‘leuks’ doen met onze geschiedenis. De gemeente heeft wel wat ideeën. Een historische wandeling in je buurt. Wat gewoontjes, maar zou kunnen. Nee, liever een gabberfeest in de Royal of een dance-battle in de oude mijnschacht. De Ver-Eftelingisering van onze Heerlense geschiedenis wordt hiermee naar een hoger niveau getild, nadat aanvankelijk het Nederlands Mijnmuseum al is ingericht volgens de sprookjes van bestsellerauteur Marcia Luyten. Voor de duidelijkheid: dit is sarcastisch bedoeld.

En dan moet het ergste nog komen. De beoogde doelen van het Erfgoedjaar 2025 zijn namelijk identiteit, trots en verbinding. Volgens de probleemanalyse en het oplossingskader uit Maurice Hermans’ boek De Anti-stad is de inzet van een gezamenlijk gekende en gedragen geschiedenis inderdaad een instrument om uit de anti-stedelijke malaise te komen, om in zijn woorden ‘voor terugbouw te zorgen’. Bij een historicus als ik, die bovendien meer geschiedenis dan toekomst heeft, gaat dit erin als Gods woord in een ouderling. Maar geldt dat ook als je jong bent of als je dag in dag uit de eindjes aan elkaar moet knopen? Of als je vanwege de taal nauwelijks over jouw verleden kunt communiceren? Of je door problemen met lezen moeilijk iets kunt leren over die geschiedenis? U voelt hem al. Met andere woorden: is dit Erfgoedjaar er ook voor de mensen uit Heerlen-Noord die nauwelijks met geschiedenis in aanraking komen?

De schrijfster Falun Ellie Koos zei in het televisieprogramma VPRO Boeken van zondag 29 september iets interessants over armoede en geestelijke ontwikkeling. Ik citeer: ‘(…) dat als je bezig bent met overleven, dat je niet zo veel ruimte voelt om te groeien.’ (…) dat je niet bezig bent met andermans perspectief, maar dat je voortdurend denkt: hoe werkt deze situatie voor mij, ben ik hier wel veilig, neemt niemand me in de mailing.’ (Einde citaat) Koos heeft zelf jarenlang in armoede geleefd.

Als ik dit hoor vraag ik me af hoe de bedenkers van Erfgoedjaar 2025 de Heerlenaren enthousiast willen krijgen, die moeite hebben de eindjes aan elkaar te knopen, de taal soms onvoldoende machtig zijn en vaak te weinig over de geschiedenis van hun stad weten. Daarnaast hoor ik graag hoe ze die Heerlenaren via ons erfgoed meer trots gaan geven en meer in verbinding laten zijn? Ten derde wil ik weten waarom ze voor een instrument kiezen, ons verleden, dat de gemeente vaker voor de genoemde doelen heeft gebruikt, maar waarvan men nooit heeft bekeken of, hoe en zo ja waarom het werkte. Voorbeelden zijn het jaar van de Mijnen (2015), De Dag van de Stad (2019), Heel Heerlen graaft (2023) en de erfgoedprojecten van IBA.

Kortom, de huidige projectaanpak is te globaal, te vrijblijvend en ondoordacht. Erfgoedjaar 2025 lijkt een ‘luxe-project’ voor inwoners die het relatief goed hebben (lees Heerlen Centrum en Zuid). Het zal ongetwijfeld een tijdelijk positief imago-effect voor de stad bewerkstelligen, maar niets veranderen aan de houding en situatie van de inwoners voor wie het leven minder rooskleurig is, mensen die vooral ‘over het spoor wonen’. Het is als met een hagelgeweer schieten op een kluft fazanten. Je krijgt een korte kick van het schieten, raakt er altijd wel een, maar gaat uiteindelijk met lege handen naar huis. De echte problemen verdwijnen even in een euforisch rookgordijn van geschiedenis. Wat eind vorige eeuw ‘Van Zwart naar Groen’ was, wordt ‘Van Nu naar Nostalgie’. Onze stad zal verder wegzakken in het moeras van de anti-stad.

Gelukkig is er ook goed nieuws van onder het spoor. Het leerorkest, waarbij kinderen de kans krijgen een instrument te leren bespelen, is in Heerlen-Noord een groot succes. Ruim 80% van de kinderen blijft muzikaal actief. Ter vergelijking: in Amsterdam is dat nog geen 10%. 

Over het spoor worden huizen gebouwd. Onder andere op het terrein van de voormalige houthandel Franck, gelegen tussen de Oude Kerkstraat en de Willemstraat. Belangrijker is dat de nieuwe straat een vrouwennaam krijgt: het An van Dijckerf, genoemd naar Heerlens eerste voorvechtster van vrouwenparticipatie, oprichtster van het Vrouwenhuis en naamgeefster aan de Heerlense Vrouwenprijs.

Verder is Architect Francine Houben binnengehaald als stedenbouwkundig adviseur voor het Nationaal Programma Heerlen Noord. Zij is het eens met de bewoners aan de noordkant van het Maankwartier dat deze stadsburcht geen verbinding, maar een barrière is tussen het noordelijk en zuidelijk deel van de stad. Het Maankwartier zal denk ik niet worden gesloopt, maar hopelijk kan zij voor echte verbindingen zorgen.

We gaan eruit met wat reclame. Op zaterdag 19 oktober is het boek Parkstad Prima Donna’s. 101 levensverhalen van bijzondere Parkstadvrouwen gepresenteerd. Naast de korte biografietjes bevat het ook 101 door 24 verschillende kunstenaars gemaakte portretten van de beschreven vrouwen. De portretten zijn nog tot bekijken in De Nieuwe Galerij, Raadhuisplein 19, Heerlen. (Door de grote zwarte poort aan de Coriovallumstraat, via de Romeinse pluktuin). Zie voor actuele informatie: https://www.parkstadprimadonna.nl/kopie-van-boek

Marcel J.M. Put

Erfgoedjaar 2025

Erfgoedjaar. Geweldig, maar voor wie?

Dit verhaal is nog in bewerking en zal later worden geplaatst.

Op reis met een ton

Ter herinnering aan twee Heerlense vatrollers

Het is zondag 3 september 1967, bijna kwart voor vijf ‘s middags. Op dat moment rijden de Zweden al bijna een hele dag rechts, is de Nederlandse voetbalklassieker Feijenoord - Ajax zojuist geëindigd in een 1-0 overwinning voor de Rotterdammers, douchet Willy Brokamp na zijn eerste wedstrijd als contractspeler voor MVV en eindigt op de Keulse Baan in Heerlen het laatste onderdeel van het wereldkampioenschap wielrennen: de wegwedstrijd voor de professionals.

Hellingen en Heëlesje Wink

De Wereldkampioen-schappen wielrennen 1967 in Heerlen en Voerendaal

Op 6 oktober 1955 viel de regen met bakken uit de lucht. De hemel boven Heerlen huilde. Tranen van vreugde mogen we aannemen, want op die dag stak de Heerlense wethouder en loco-burgemeester Schutgens de eerste spade in de grond voor de aanleg an een voorziening waarnaar heel Heerlen gedurende meer dan 35 jaar met smart had uitgekeken.

Heerlens grootste wens

Een tunnel aan de Willemstraat

In de Heerlense binnenstad is de laatste eeuw veel veranderd.Eén van de opmerkelijkste wijzigingen, zowel visueel als historisch, hield verband met de bouw van de eerste Hema-vestiging in het centrum.

Twee voor de prijs van één

De gezichtsbepalende geschiedenis van het eerste Heerlense Hema-gebouw

‘Heerlen krijgt de autorenbaan’, ‘Autocircuit in Heerlen’ en ‘K.N.A.C. koos Heerlen’, kopten de nationale kranten op 10 februari 1934. Het plan van de Koninklijke Nederlandsche Automobiel Club (K.N.A.C.) om een automobielrenbaan aan te leggen waarop de Grote Prijs van Nederland kon worden verreden kon eindelijk worden uitgevoerd.

Heerlen krijgt een autorenbaan

Het nationale racecircuit was in 1938 op het Heerlense deel van de Brunssummerheide gepland.

In de Heerlense binnenstad is de laatste eeuw veel veranderd. Eén van de meest opmerkelijke wijzigingen, zowel visueel als historisch, hield verband met de aanleg van de spoorlijn tussen Sittard en Herzogenrath via Heerlen.

Heerlen krijgt spoor

Verbleekte 'gouden letteren in Heerlens historiebladen'.

Een monument voor burgemeester Van Grunsven, zo noemde de Limburgse Commissaris van de Koningin, dr. F. Houben, de nieuwe Heerlense schouwburg. Decennialang had de Heerlense burgervader Marcel van Grunsven plannen gemaakt voor een nieuw cultureel centrum in zijn stad. En nu, vlak voor het einde van zijn loopbaan, waren zijn plannen gerealiseerd.

Kroon op een carrière

50 jaar schouwburg aan het burgemeester Van Grunsvenplein

De Heerlense 'Venus', beter bekend als 'Morgenster', was lang zo mooi niet als haar Griekse naamgenote uit Milo. In haar jonge jaren vond men haar uiterlijk al armoedig en ook toen zij op leeftijd was kon zij maar weinigen bekoren. Slechts een enkeling liet een traan om de Morgenster, toen eind 1960 bleek dat zij spoedig uit het Heerlense stadsbeeld zou verdwijnen.

De Venus van Heerlen

De kolonie de Morgenster

© Copyright

2022 by ouweleem.nl 

Proudly created with Wix.com
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • LinkedIn
bottom of page