Gazet van Limburg, 2 mei 1955
Verbindend (voetbal)verleden
Bewaart u ook foto’s? Digitaal of in albums? Beeldherinneringen aan vakanties, uw bruiloft, verjaardagen of gewoon van alles door elkaar? Bekijkt u ze nog wel eens, samen met uw partner, kinderen, kleinkinderen en/of vrienden? Misschien houdt zelfs nog af en toe een dia-avond of projecteert u de digitale foto’s op het televisiescherm, en wordt er gelachen om de kleuren en kapsels van vroeger en worden de sterke verhalen verteld die bij de afbeeldingen horen.
Voelt u ook de verbinding met de anderen, het samenzijn, als u naar de foto’s kijkt, er vragen worden gesteld en verhalen de antwoorden vormen? Al die foto’s zijn ‘ouwe leem’, geschiedenis. Ze laten zien wat is geweest, maar we graag aan vasthouden omdat het over onze levens gaat en dat van anderen met wie we samen zijn of ooit waren.
Football Makes History en Heerlen Noord
Afgelopen vrijdag was ik in Amsterdam op een bijeenkomst van Football Makes History. Dit is een Europees project waarbij de geschiedenis van het voetbal wordt gebruikt om lesmateriaal te maken dat inclusiviteit en verbinding hoopt te bevorderen. Ik ben daar sinds 2017 als vrijwillig ontwikkelaar bij betrokken.
Samen met de Reinwardtacademie (opleiding voor behoud en presentatie van cultureel erfgoed, zeg maar ‘de museumschool’), de Rotterdamse Erasmus universiteit, de Anne Frank Stichting en het Eintracht Frankfurtmuseum en andere geïnteresseerden werd het startschot gegeven voor een volgende stap in het project: de inzet van de lokale voetbalgeschiedenis. De centrale vraag was: Hoe kunnen we het lokale voetbalverleden inzetten om verbinding te bevorderen?
Aan die verbinding wordt al gewerkt. Dat gebeurt op verschillende manieren. Het samenbrengen van joodse Feijenoord supporters en de harde kern van de Rotterdamse club die anti-semitische leuzen zingt tegen Ajax-fans; fans van een club onderling zoals in het Eintracht Frankfurtmuseum; met de oudere leden van de club voetbalherinneringen ophalen om zo eenzaamheid en dementie tegen te gaan zoals Willem II doet; tussen de clubs en hun omgeving, die elkaar kunnen versterken. Dat laatste gebeurt nog nauwelijks en was mijn bijdrage aan de bijeenkomst. Van tevoren had ik daarover mijn gedachten gedeeld met Ron Meyer, directeur van Nationaal Plan Heerlen Noord.
Bron: Nationaal Archief, vindplaats: https://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Intertoto,_DWS_tegen_Strasbourg_4-1,_Leo_Horn_met_aanvoerders_tijdens_toss,_Bestanddeelnr_919-2566.jpg
Verbindt het voetbal-verleden?
Toen ik in de jaren zeventig bij RKSV Heerlen speelde (inmiddels gefuseerd met VV Heerlen Sport tot Sporting Heerlen) telde Heerlen misschien wel 30 voetbalclubs. Die clubs waren allemaal geworteld in hun omgeving. Niet alleen door de ligging van het veld. De buurt leverde de spelers, vaak meerdere generaties; in de buurt stond het clublokaal, dat vaak met tal van andere verenigingen werd gedeeld; de sponsors waren de lokale middenstanders. Gelukkig is dat nu deels nog steeds zo, maar de verbindingen zijn losser. Natuurlijk ga je bij een voetbalclub om te voetballen, maar ook voor de gezelligheid, om te verbinden.
Als historicus en iemand die zijn foto’s en de verhalen daarbij vaak met anderen deelt, vraag ik mij af: wat als de geschiedenis van de club of van het voetbal in de regio kan helpen bij het herstellen/versterken van die verbinding? Zelfs voor meer kan zorgen dan alleen beter contact binnen de club, maar ook daarbuiten? Omdat de voetbalgeschiedenis mensen iets geeft dat ze delen, dat gezamenlijk is en nieuwe leden, doordat ze kennis krijgen van die geschiedenis, zich ook meer bij de club thuis voelen? En wat als mensen dat verleden, hun geschiedenis ook nog eens samen zouden ontdekken en beschrijven, maken, aan anderen laten zien? Hoe verbindend zou dat zijn?
Bron: In de hekken, Spotprent in de Volkskrant nadat Limburgia in Amsterdam landskampioen werd door Ajax met 0-6 te verslaan. Dit is tot vandaag de dag de grootste thuisnederlaag die Ajax ooit leed.
Rijke voetbalhistorie
We hebben in Parkstad/Heerlen/Heerlen Noord een rijke voetbalgeschiedenis om trots op te zijn. Onlangs schreef Nederlands bekendste sporthistoricus Jurryt van de Vooren een mooi artikel voor De Limburger over het voetbal in de Mijnstreek eind jaren veertig. Een periode die in 1950 werd bekroond met het landskampioenschap van het mijnwerkersteam van Limburgia. Jack Huntjens, van de Foesbalbuun, heeft over dit kampioenschap een film gemaakt, die op 26 april in de bibliotheek van Brunssum in première gaat. Van de huidige 10 Heerlense voetbalclubs hebben de meeste een deel van hun verleden op de website staan. Last but not least, het Nederlandse betaalde voetbal is in de Mijnstreek geboren. Reden voor mij om in Amsterdam te pleiten het Nationaal Voetbal Museum in Parkstad te vestigen. De KNVB heeft namelijk plannen voor zo’n museum, maar dan in Zeist.
Wat wil Heerlen Noord?
Kortom, is het de moeite waard te proberen de gemeenschapszin, de verbinding en de actiebereidheid in Heerlen Noord te vergoten door het voetbalverleden van dit stadsdeel te gebruiken? Dat wil zeggen samen met de clubs en hun leden en andere enthousiastelingen die geschiedenissen op te graven en die met trots te presenteren?
Ron Meyer is enthousiast en geïnteresseerd. Jurryt van de Vooren ook. De Anne Frank Stichting is met Roda JC in gesprek en hoort graag of er aanknopingspunten met Heerlen Noord zijn. Studenten van de Reinwardtacademie zijn nieuwsgierig. Dat is allemaal heel mooi, maar lang niet genoeg. De belangrijkste opmerking hierover was die van de mensen van het Eintracht Frankfurt museum: het moet komen van de fans. Zij moeten dit willen en ondersteunen. Dat moet dus de eerste vraag zijn: zien de mensen van Heerlen Noord dit zitten en willen en kunnen ze er energie steken? Zo ja, is dat meteen het begin van de verbinding. Zo niet, moeten er andere wegen worden gezocht om Heerlen Noord weer een beetje heel en beter te maken.
Oh ja, en niet vergeten: klein beginnen.
Wie weet komt dat Nationale of Limburgse voetbal/sportmuseum er dan ook nog
Ik heb er al wat ideeën over.
Enthousiast, meningen, suggesties, kritiek?
Graag!
Stuur ze naar info@ouweleem.nl
Dan ga ik graag met u in gesprek.
Marcel J.M. Put