Vandalisme is van alle tijden. De scheppende mens is ook destructief. Hij vernielt. Met of zonder reden. Ook in het voetbal.
Afgelopen weekeinde werden de doelpalen op het terrein van het voetbalvereniging Hellas uit Klimmen-Ransdaal doorgezaagd. De bedoeling van de daders was waarschijnlijk alsnog uitstel van de wedstrijd tegen Langeberg afdwingen. Op het moment dat de wedstrijd gepland was, waren er namelijk tal van carnavalsactiviteiten in Klimmen. Eerder overleg over verplaatsen van de voetbalpot had niets opgeleverd.
De Limburger dook in de archieven en ontdekte dat er rond carnaval vaker pogingen zijn gedaan om wedstrijden op deze manier uit te stellen, zodat de spelers ongestraft een avondje kunnen doorzakken bij een prinsenproclamatie of ‘Herrensiztung’.
Als je nog dieper graaft blijkt dat niet alleen rond carnaval de doelpalen verhoogd risico lopen te worden gehalveerd. Op 8 maart 1959 constateerde men bij Sylvia dat de doelpalen waren doorgezaagd. Een week later bleek op het veld van Helios hetzelfde te zijn gebeurd. Dat was ruim een maand na de drie doldwaze dagen. In beide gevallen ging het om dezelfde tegenstander, Dem Raven, de club van de voormalige gezellen uit Ravensbosch die naar De Dem waren verhuisd. Toeval? Zo nee, wat zou het motief van Dem Raven geweest zijn? Of was er iemand die Dem Raven in een kwaad daglicht wilde stellen?
In latere gevallen lag het motief voor het zaagwerk voor de hand: tijd winnen om degradatie te voorkomen of kampioenskansen te vergroten. In mei 1964 werd in de onderafdeling van de Limburgs bond de kampioenswedstrijd GSV Genhout tegen Lindenheuvel 3 afgelast omdat de doelpalen waren doorgezaagd. Begin mei 1967 was RKSV Heerlen op de laatste speeldag van de competitie betrokken bij wedstrijdsabotage. Heerlen verkeerde in degradatienood en moest op bezoek bij Vijlen. Dit team stond samen met Heilust aan kop en kon kampioen worden. Voor beide teams stond er veel op het spel. In de vroege ochtend werd op het terrein van Vijlen een doel onklaar gemaakt. Uit welke hoek de daders kwamen? Het laat zich raden. Het euvel werd echter op tijd geconstateerd en de doelpost gerepareerd. Met een half uur vertraging kon de wedstrijd doorgaan. De uitslag was 0-0. Voor Heerlen bleek dat ene puntje genoeg voor klassenbehoud. Vijlen liep het kampioenschap echter mis. Voorlopig althans, want gelukkig speelde directe concurrent Heilust ook gelijk, zodat er op de Heerlense Kaldenborn een beslissingswedstrijd werd gespeeld. (Dit is een verhaal op zich, waar ik nog mee bezig ben)
In 1971 waren er begin mei zelfs twee wedstrijden in een weekeinde die sommigen graag uitgesteld zagen. Bij EHC en SV Egge werden de doelen met een zaag bewerkt. Ook hier stonden er grote voetbalbelangen op het spel. Waarschijnlijk hoopten de vandalen enkele speeldagen voor het einde van de competitie voordeel te hebben van het uitstel van deze wedstrijden. Ze bereikten hun doel niet. De schade werd gerepareerd. Egge versloeg zijn directe concurrent Nieuw-Einde en werd kampioen. EHC won van Vaesrade en bleef in de race voor de titel, terwijl voor Vaesrade de degradatiezorgen groter werden.
Dan blijft het lange tijd rustig. Speelde de invoering van metalen doelen een rol? Was de kans op tijdige reparatie te groot, zodat het de moeite niet was? In ieder geval duurde het tot april 1992 voordat de kranten melden dat er op de Limburgse velden weer een doelpaal was doorgezaagd. Op de 27e van die maand was het 25 jaar na de eerste keer opnieuw prijs bij Helios. De club werd al langer geplaagd door vandalen die vernielingen aanbrachten, maar nu leek er sprake van een gerichte actie. Door de vernieling moest namelijk het duel tussen de twee koplopers in de 4e klasse C, Helios en Heilust, met enkele dagen worden uitgesteld. Dat duel wordt door Heilust gewonnen, dat toen met nog een wedstrijd te gaan het kampioenschap voor het grijpen had. Het ging echter mis. De buren van Kaalheide bezorgden Heilust op eigen terrein een nederlaag. Doordat Helios won, was er net als in 1967 in de nasleep van de vernieling van doelpalen een beslissingswedstrijd nodig. Opnieuw was Heilust een van de teams. De ontmoeting vond net als 25 jaar daarvoor plaats op de Heerlense Kaldenborn.
Met de klok mee foto's gemaakt na de vernielingen aan de doelen van het stadion van Sittardia in december 1967: Willy Dullens bekijkt de schade. Het totaal vernielde doel, dat in zijn geheel werd vervangen. Het andere doel wordt vakkundig gerepareerd door Hub Spronckmans; de agenten Beurskens en Andichon en KNVB consul dhr. Jesse inspecteren de schade; met man en macht wordt het op het oefenveld uitgegraven doel op zijn plaats gezet.
In december 1967 was er voor het eerst melding van dit fenomeen in het betaalde voetbal in Limburg. Het werd breed uitgemeten in de kranten, zelfs het landelijke Algemeen Handelsblad berichtte er over. Voorafgaand aan de wedstrijd Sittardia – MVV werden beide doelen kapot gemaakt. Een doel werd vervangen door een doel van het trainingsveld, het ander werd vakkundig gerepareerd. Waarschijnlijk betrof het hier enkel en alleen vernielzucht.
Tot slot een raadsel. Wie helpt?
Boven- en onderstaande foto’s zijn gemaakt door mijn vader, Leo Put. Het verhaal erbij is dat RKSV Heerlen in het seizoen 1955/56 zwaar in degradatiegevaar zat. Vlak voor de beslissende wedstrijd tegen KVC Oranje waren er in het Heerlen-kamp veel blessures. Er moest een manier worden gevonden de wedstrijd uit te stellen. Er werd een doelpaal doorgezaagd. Dit verhaal staat ook zo beschreven in de jubileumboeken van het vroegere RKSV Heerlen, nu Sporting Heerlen. Ik wilde er dit artikel mee openen, want dan was Heerlen opnieuw ‘de eerste’ geweest. Bij controle, ja ik check ook onze familieverhalen op waarheid, bleek dat wat mijn vader vertelde niet kon zijn gebeurd. In het seizoen 1955/56 speelden Heerlen en KVC Oranje namelijk niet in dezelfde klasse. Van promotie/degradatiewedstrijden was nog geen sprake. Daarnaast zijn de foto’s in de winter gemaakt. De tijd van beslissingswedstrijden is mei/juni.
De foto’s zijn gemaakt op het terrein van RKSV Heerlen aan de Palemigerboord/Boerhaavestraat. Aan de omgeving is te zien dat dit voor 1964 gebeurde. In dat jaar bouwde men de garageboxen en de huizen aan de Buys Ballotstraat in het Grasbroekerveld. Die zijn op de foto’s nog niet te zien. Wel zijn de witte huizen van de Lumièrestraat te herkennen. Ik heb nog niet kunnen achterhalen wanneer die werden gebouwd.
Als het verhaal van mijn vader en de club niet klopt, wat was dan de reden van de doorgezaagde doelpaal? Net als in Klimmen de wens om carnaval te kunnen vieren? Mogelijk, maar niet echt waarschijnlijk aangezien er met carnaval in het zuiden geen wedstrijden waren en er vooraf lang niet zo veel ‘voorfeesten’ waren als tegenwoordig. Toch simpelweg vandalisme? Misschien, maar waarom dan dat verhaal dat in de hele vereniging werd verteld? Dan misschien toch een andere belangrijke wedstrijd? Zou kunnen, maar welke dan?
Mijn vader kan ik het niet meer vragen. Oudere leden herinneren zich wel de gebeurtenis in Vijlen, maar dit niet. Dus wie helpt? Misschien iemand van de tegenstanders van toen of van de KNVB, mocht het toch om een wedstrijd gaan? Of anders de man of mannen met de zaag of hun nakomelingen? Een buurtbewoner? Hoe dan ook, hopelijk meldt zich iemand.
Ik hoor het graag en blijf ondertussen zelf ook verder graven.
Marcel J.M. Put
Bronnen:
De Limburger, 5 februari 2023, digitale editie
De Limburger, 7 februari 2023, Sport 2-3
Limburgs Dagblad, 16 maart 1959, 5
Dagblad voor Noord Limburg, 16 maart 1959, 7
Limburgs Dagblad, 16 november 1951, 7
Limburgs Dagblad, 1 mei 1967, 8
Limburgs dagblad, 1 mei 1967, 10
Algemeen Handelsblad, 18 december 1967, 13
Limburgs Dagblad, 18 december 1967, Sport 1
De Nieuwe Limburger, 18 december 1967, 5
Limburgs dagblad, 3 mei 1971, 14-15
Limburgs Dagblad 27 april 1992, 17
Limburgs Dagblad, 22 december 1953, 9
Limburgs Dagblad, 21 november 1963, 27