17 februari 2022
Aanwijzing 1: De straat waarin dit detail te zien is had voor 31 augustus 1898 een andere naam.
Aanwijzing 2: Het pand waar dit detail te zien is werd ontworpen en gebouwd voor zijn gezin door de vader van ‘Klokken Peter’.
‘Een huis met twee gezichten’
De troonbestijging van prinses Wilhelmina, op de dag dat zij 18 werd, was voor het Heerlens gemeentebestuur aanleiding om een aantal lokale straatnamen te veranderen in namen die de aanhankelijkheid aan de Oranjes uitdrukten. De straat van Hotel Cloot tot aan het Tolhuis (toen Dorpsstraat, Kroon en Damengraaf geheten) werd Emmastraat. De Veemarkt heette voortaan Wilhelminaplein en de Schram werd Willemstraat. Laatstgenoemde weg was de verbinding van Heerlen met het noorden. Voor de komst van het spoor was de straat aan beide kanten bebouwd tot aan de Schandelergats (nu Eymaelstraat en Robroekergats), met uitzondering van het deel waar de spoorlijn zou komen. Vermoedelijk had Henri Sarolea die grond al laten kopen door zijn Zuid Limburgsche Spoorweg Maatschappij en werd ze daarom niet bebouwd. Het huis dat na aanleg van het spoor direct aan de noordzijde van de overweg lag was ook in zijn bezit. Het was zijn woonhuis.
De twee gezichten van het doktershuis in de Willemstraat in een beeld gevangen, enigszins verborgen achter het groen van een kronkelhazelaar anno 2022.
Het meest noordelijke huis in de Willemstraat was Huis Eymael, gelegen in de noordoostelijke hoek van de Willemstraat en de Schandelergats. Dat veranderde in 1907, toen de aannemer Nicolaas Joseph (Jos.) Meulenberg ernaast een indrukwekkend woonhuis bouwde voor zijn gezin. Er zitten tal van opvallende elementen alleen al aan de gevel. De opvallend gevormde topgevel, het spits toelopende raam, het metselmozaïek en de twee gezichten in de raambogen op de begane grond, die van een man en een vrouw. Meulenberg was toen 39 jaar oud en 17 jaar getrouwd met Maria Mertens. Samen hadden ze zes kinderen, 4 zonen en 2 dochters. De tweede zoon, Peter, was op het moment dat hij in de Willemstraat ging wonen 10 jaar oud. Net als zijn oudste broer Frans, trad Peter in vaders voetsporen. Toen de Tweede Wereldoorlog begon, had hij zowel in Heerlen als in Venlo een aannemersbedrijf. Hij koos de kant van de bezetter en bouwde militaire objecten voor de nazi’s en haalde de klokken uit de kerktorens, zodat het metaal in de Duitse oorlogsindustrie kon worden gebruikt. In totaal roofde zijn bedrijf zo’n 6700 klokken. Dit leverde hem de bijnaam ‘Klokken Peter’ op. Na de oorlog werd hij tot tien jaar cel veroordeeld, met aftrek van de twee jaar die hij al gevangen had gezeten. Begin jaren vijftig kwam hij vrij (waarschijnlijk na 2/3 van zijn straf, wegens goed gedrag). Hij ging in Schaesberg wonen. Hij overleed in 1969 ten gevolge van een verkeersongeluk.
Vader Meulenberg was in 1927 overleden. Twee jaar later werd het huis dat hij had gebouwd verkocht. De nieuwe eigenaar werd Max Dahmen. Hij was sinds 1924 de buurman van de familie Meulenberg, toen hij zich als een van de eerste huisartsen in Heerlen vestigde. Dokter Dahmen woonde en praktiseerde er tot aan zijn dood in 1952. Alhoewel een van zijn zonen ook huisarts was, bleef het huis niet in familiebezit. Zoon Dahmen was net een praktijk in Klimmen begonnen. Dokter Joseph Leenders nam huis en praktijk over. Hij liet een nieuwe praktijkruimte direct naast het huis bouwen. Toen hij in 1980 met werken stopte verkocht ok hij huis en praktijk aan een nieuwe huisarts, Martin Op den Kamp, met wie hij al sinds 1978 samenwerkte. Op den Kamp en zijn vrouw wonen nog steeds in het huis, dat we dus met recht een ‘dokterswoning mogen noemen. De praktijk verhuisde in 2018 naar het pand waar dokter Max Dahmen in 1924 begon.
Meer lezen over Klokken Peter?
https://www.landvanherle.nl/editie/2012/2012-3.pdf
https://www.limburger.nl/cnt/dmf20200130_00145388
https://nl.wikipedia.org/wiki/Klokkenvordering
https://www.brabantserfgoed.nl/page/7622/ineens-werd-het-stil-op-straat...
Links: De klokken uit de Pancratiuskerk staan gereed voor vertrek. 'Klokken Peter' heeft ook zijn oud-stadsgenoten zijn ware gezicht laten zien.
Hieronder: Detail van de kaart van de gemeente Heerlen uit de Gemeenteatlas van Limburg van J. Kuyper. Dekaart geeft de situatie in 1866 weer. De Schram, de latere Willemstraat, is de weg die vanuit het centrum naar boven loopt. De bebouwing houdt op aan de zogenaamde Sjandelergats, nu Eymaelstraat en Robroekergats. De Sjandelergats boog rechts af naar De Zeswegen. Vertaald naar nu was dit het punt waar de Robroekergats, de Kempkensweg, de Kloosterweg, de Parallelweg, de Looierstraat en de Geerstraat samen kwamen. De Sjandelergats had ook een aftakking naar links, een voetpad dat richting de Geleenstraat en de Geerstraat liep . Dit is echter niet zichtbaar op de kaart.
