Zes monumenten zijn plaquettes. Twee daarvan, die voor de (joodse) vervolgden, bevinden zich bij het kerkhof op de Akerstraat. Een voor de muur, de ander erachter, in het joodse deel van het kerkhof. Twee andere plaquettes hangen in het spoorwegstation naast de lift bij de koffiebar. Hierop staan de namen van de NS-personeelsleden die tijdens de oorlog als burgers om het leven kwamen. Tot slot zijn er nog twee andere bedrijfsplaquettes, een in het hoofdkantoor van bij DSM en de ander in het schachtgebouw van de Oranje Nassaumijn I. Beiden herdenken de verzetsmensen die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen.
Verder zijn er nog drie kapellen. Daarvan is de Vredeskapel aan de Akerstraat de bekendste. Dat is ook de plaats waar sinds 1962 ieder jaar op 4 mei de gemeentelijke dodenherdenking en kranslegging plaatsvindt.
Ruim tien jaar ouder is de Vredeskapel op de Heerlerbaan. Zij is gewijd aan Onze Lieve Vrouwe van Fatima en wordt daarom ook wel Mariakapel genoemd. Tussen mei en oktober 1917 verscheen in het Portugese dorpje Fatima Maria zes keer aan drie herderskinderen. Bij de eerste keer gaf ze de kinderen de opdracht elke dag te bidden voor wereldvrede (in 1917 was de Eerste Wereldoorlog in volle gang), vandaar dat zij hier wordt aanbeden.
De derde kapel is de herdenkingskapel voor burgerslachtoffers bij Ten Esschen. Zij herinnert aan de bom die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog viel en aan een vrouw het leven kostte.
Er is ook een kruis. Dit staat op de begraafplaats aan de Akerstraat aan de kant van de Groene Boord. Het is een herinnering aan alle Nederlandse burgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn omgekomen.
In het Atriumziekenhuis aan de Henri Dunantstraat bevindt zich een reliëf dat herinnert aan de in september 1944 door de bezetter in Vught gefusilleerde Heerlense arts K.C. van Berckel. (zie ook Hal d’Honneur van Heerlen - OORLOG)
Niet ver daar vandaan, in de Weltense Kerkstraat, staat een Lourdesbeeld. Het is opgericht namens de inwoners van deze wijk als dank voor de bescherming tijdens de oorlogsjaren. Oorspronkelijk stond het beeld in een Lourdesgrot bij de kleuterschool van de zusters van de H. Harten van Jezus en Maria aan de Doom. Toen de grot vanwege plaatsgebrek moest worden afgebroken, verhuisde het beeld naar de Sint Martinuskerk.
Op Heerlerheide staat het Mijnwerkersmonument. Het is een reliëf van witte natuursteen van twee mijnwerkers die hand in hand voor het vuurpeloton staan en moedig de dood in de ogen kijken. Het gedenkteken staat bij de graven van twee mijnwerkers, Meinardus Tempelaars en Reinier Savelsberg. Beiden werden tijdens de april/meistaking in 1943 door de bezetter opgepakt en als gijzelaars vermoord.
Hetzelfde lot onderging de leerling-mijnwerker Servatius Toussaint. Hij ligt begraven op de rooms-katholieke begraafplaats bij de grote Sint Janskerk in Hoensbroek. Zijn graf is eveneens een oorlogsmonument.
Aan de Heerlerweg, bij de aansluiting van de Clausstraat, te Hoensbroek is een rustaltaar. Dit is een herdenkingsmonument opgericht door de parochie Onze Lieve Vrouw van de Boodschap uit dankbaarheid voor vrijwaring van oorlogsgeweld.
Ook zou er zich een monument in de Laan van Hövell tot Westerflier moeten bevinden, bij de voormalige kerk, maar ik heb het niet kunnen vinden. Misschien bevindt het zich in de kerk, die nu als woonhuis in gebruik is.
Tot slot zijn er nog de Stolpersteine die door de Stichting Lodewijk Foijer overal in Heerlen voor de huizen worden gelegd waar joodse burgers die slachtoffer zijn geworden van de holocaust hebben gewoond. Inmiddels is dat op 27 plekken het geval en worden daarmee in totaal 70 vermoorde joodse medeburgers herdacht.


Wilt u meer weten over de (Heerlense) oorlogsmonumenten of de Stolpersteine?
Ga dan naar:
https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/zoeken
en
https://www.lodewijkfoijer.nl/
Er is ook een app voor een Heerlense Stolpersteine wandeling.