‘De laatste … De Mijnstreek’, zei mijn vader altijd. Waarom? In de jaren vijftig was hij vaak te vinden in de Heerlense bioscopen. Van de reclame-dia’s die toen voor het begin van de film werden getoond was de laatste steevast die van de zuivelfabriek De Mijnstreek, die dan ook als zodanig werd aangekondigd: De laatste … De Mijnstreek. Het zijn van die spreuken die je nooit meer vergeet, zelfs als je het origineel nooit hebt gezien of gehoord.
Het laatste introductieverhaal voor mijn website Ouwe Leem. Heerlense Verhalen. Graven naar de geschiedenis van Heerlen gaat niet over De Mijnstreek, maar wel over een ‘laatste’, namelijk over de laatste kolenwagen die uit een Limburgse en dus ook Nederlandse kolenmijn naar boven werd gehaald. Het leverde een iconische foto op: mijnwerkers die op een mijnwagen een glazen kastje lieten zien met daarin het laatst gewonnen Nederlands Limburgse stuk steenkool. Vanaf 1898 was er op een industriële manier in Limburg steenkool gedolven. Op 31 december 1974 kwam daar definitief een einde aan. Een periode van 76 jaar, ongeveer net zo lang als een gemiddeld mensenleven.
Over drie jaar is deze gebeurtenis een halve eeuw geleden. Van de mijnindustrie zelf is inmiddels bijna alles verdwenen, maar er is in Zuid-Limburg nog genoeg dat aan deze periode herinnert, zowel in positieve als in negatieve zin. In 2022 krijgt een deel van die herinneringen een nieuw huis in de vorm van het nieuwe Mijnmuseum in het vroegere pand Kneepkens aan de Dr. Poelsstraat. Hopelijk is daar dan ook het gefotografeerde laatste grote stuk steenkool bij . Het zou een plaats krijgen in het Heerlens gemeentemuseum, maar als je bedenkt dat het ‘zwarte goud’ voor bestuurders in 1974 zijn glans had verloren en ze zo snel mogelijk naar ‘groen’ wilden, is er een gerede kans dat iemand het heeft opgestookt of weggegooid. Een bezoek aan het nieuwe Mijnmuseum in 2022 zal het leren.